Thái Lan – Campuchia tìm cách hạ nhiệt căng thẳng sau vụ đấu súng ở biên giới
Thái Lan, Campuchia nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng sau khi binh sĩ hai bên đấu súng gần khu vực biên giới tranh chấp, khiến một người thiệt mạng.
Thủ tướng Thái Lan ngày 28/5 cho biết tư lệnh quân đội nước này đã yêu cầu các binh sĩ dưới quyền “hết sức kiềm chế” về tránh leo thang căng thẳng tại khu vực biên giới với Campuchia.
Tuyên bố được đưa ra sau khi các binh sĩ Campuchia – Thái Lan đấu súng trong khoảng thời gian ngắn tại khu vực biên giới tranh chấp nằm giữa tỉnh Preah Vihear của Campuchia và tỉnh Ubon Ratchathani của Thái Lan vào 5h30 sáng cùng ngày.
Đây là khu vực hai nước tranh chấp từ lâu, được coi là vùng phi quân sự theo thỏa thuận chung. Tướng Winthai Suvaree, phát ngôn viên quân đội Thái Lan, nói rằng cuộc đấu súng bắt đầu sau khi binh sĩ Campuchia tiến vào khu vực tranh chấp.
Theo tướng Winthai, đội tuần tra Thái Lan thuộc Lực lượng Chuyên trách Suranaree đã tiếp cận nhóm binh sĩ Campuchia để bắt đầu đối thoại như những lần chạm mặt trước đây, song phía Campuchia “dường như hiểu lầm” và nổ súng.
Đội tuần tra Thái Lan bắn trả, hai bên đấu súng trong khoảng 10 phút, ông Winthai cho biết. Cuộc đụng độ khiến một binh sĩ Campuchia tử vong.
Tướng Mao Phalla, phát ngôn viên quân đội Campuchia, xác nhận thượng sĩ Soun Roan, 47 tuổi, đã thiệt mạng trong cuộc đấu súng. Tuy nhiên, ông cho hay các thông tin chi tiết về sự việc vẫn chưa rõ ràng. Tướng Phalla nói rằng địa điểm xảy ra đụng độ là ở làng Techo Morakot, huyện Choam Ksan, tỉnh Preah Vihear, thuộc địa phận Campuchia.

“Giống như những lần trước, Thái Lan cáo buộc chúng tôi là bên bắt đầu”, phát ngôn viên quân đội Campuchia, nói, cho biết hai bên đang đàm phán, song Phnom Penh “luôn chuẩn bị cho tình huống xấu nhất”.
Ông thêm rằng cuộc đụng độ “không phải điều Campuchia mong muốn” và sẽ tiếp tục thảo luận với Bộ Quốc phòng Thái Lan để tìm giải pháp chung, nhanh chóng ổn định tình hình, ngăn những sự cố tương tự trong tương lai.
Sau cuộc đấu súng, các quan chức quân sự cấp cao hai bên đã nhanh chóng tiến hành các cuộc đàm phán qua điện thoại và nhất trí ngừng bắn. Dù binh sĩ hai bên vẫn ở lại khu vực để theo dõi tình hình, căng thẳng đã được hạ nhiệt đáng kể nhờ các nỗ lực đối thoại.
Thủ tướng Campuchia Hun Manet, người đang thăm chính thức Nhật Bản, ra tuyên bố khẳng định “tôi không muốn chứng kiến xung đột vũ trang giữa binh sĩ hai bên, điều sẽ không mang lại lợi ích nào cho hai đất nước, dân tộc, đặc biệt là với những người lính ở tiền phương”.
Ông Hun Manet cho hay các kênh liên lạc giữa quân đội Campuchia và Thái Lan vẫn được duy trì, nhằm ngăn căng thẳng leo thang, khôi phục trật tự và quan hệ mang tính xây dựng giữa lực lượng hai nước.
“Tôi hy vọng cuộc gặp tiếp theo giữa các chỉ huy quân đội Campuchia và Thái Lan sẽ đạt kết quả tích cực nhằm duy trì ổn định và liên lạc quân sự tốt đẹp giữa hai nước như trước đây”, Thủ tướng Hun Manet cho biết thêm.
Thái Lan và Campuchia từ lâu tranh chấp chủ quyền xung quanh đền cổ Preah Vihear ở biên giới. Căng thẳng leo thang thành giao tranh vào tháng 7/2008, sau khi Campuchia thành công trong vận động UNESCO công nhận đền là di sản văn hóa thế giới của nước này.

Vị trí đền Preah Vihear ở biên giới Thái Lan – Campuchia. Đồ họa: ReliefWeb
Các cuộc giao tranh kéo dài ba năm sau đó đã khiến hàng chục người thiệt mạng, hàng trăm nghìn người sống dọc biên giới phải di tản. Năm 2011, quân đội hai bên rút quân khỏi khu phi quân sự quanh đền do Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) chỉ định.
Năm 2013, ICJ ra phán quyết cuối cùng, tuyên bố khu vực quanh đền cổ thuộc về Campuchia. Thái Lan tuyên bố “hài lòng” và cam kết hợp tác thông qua các cơ chế song phương để giải quyết mọi tranh chấp.
Kể từ đó, khu vực biên giới giữa hai nước nhìn chung ổn định, chỉ ghi nhận một số hiểu lầm nhỏ hoặc chạm mặt giữa các đội tuần tra hai bên.
Đức Trung (Theo Khmer Times, Bangkok Post)